Hannah Rotschild, hrabina Rosebery
Kiedy w 1937 roku polski książę Michał Radziwiłł chciał poślubić żydowską rozwódkę Judytę Suchestow, powoływał się na słynny XIX-wieczny mariaż angielskiego polityka z Hannah Rotschild, która była prawnuczką założyciela słynnej żydowskiej rodziny. Winston Churchill pisał o niej: „(…) była niezwykłą kobietą, uspokajała i zbudowała życie swojego męża, tylko do niej miał pełne zaufanie”.
Agata Olenderek
Ojcem Hannah był baron Amschel Mayer von Rotschild (1818–1874), angielski wnuk założyciela rodu. Jako pierwszy ze swojej rodziny studiował na angielskim uniwersytecie. W 1850 roku poślubił swoją kuzynkę Julianę Cohen. W 1859 roku został angielskim posłem. Dla swego jedynego dziecka stworzył gigantyczną posiadłość wiejską, Mentmore. Hannah miała zaledwie pięć miesięcy, gdy kładziono kamień węgielny pod budynek posiadłości. Za sprawą tej lokacji okolica stała się bardzo modna. Była położona blisko Londynu i świetnie nadawała się na polowania. Wielu sąsiadów Rotschildów wywodziło się z ich rodziny. W Londynie jej rodzice mieli również wygodny dom.
Hannah żyła w luksusowej izolacji od jakichkolwiek problemów materialnych, ale nie była szczęśliwa. Musiała opiekować się hipochondryczną matką. Jej edukacja skupiała się na lekcjach śpiewu i muzyki, do których miała wrodzony talent. Była inteligentna i pewna siebie. Swojej rodzinie zaimponowała, kiedy mając zaledwie 17 lat w 1868 roku zorganizowała i poprowadziła duże przyjęcie w rodzinnym Mentmore dla samego księcia Walii. Rok później została przedstawiona królowej Wiktorii na balu debiutantek w pałacu Buckingham. Jej ojciec zmarł w 1874 roku, matka trzy lata później. Hannah jako ich jedyne dziecko została najbogatszą kobietą w Anglii. W skład jej majątku weszły: liczne inwestycje ojca, luksusowy jacht Zendaja, londyńska rezydencja, posiadłość Mentmore oraz dwa miliony funtów szterlingów w gotówce (dzisiejsze 198 milionów funtów).
Była świetną partią. Ale dużym problemem w antysemickiej wiktoriańskiej Anglii było jej żydowskie pochodzenie. Co więcej, jej rodzina zwyczajowo brała śluby w obrębie własnej rodziny w celu zachowania majątku. Paradoksalnie sama Hannah kilka lat przed swoim małżeństwem była przeciwna małżeństwu swojej kuzynki z angielskim arystokratą. Była też bardzo religijna i oddana żydowskiej wierze. Rotszyldowie w Anglii byli blisko zaprzyjaźnieni z samym księciem Walii, który często u nich bywał i przyjmował kosztowne prezenty, ale już jego matka, królowa Wiktoria była im znacznie mniej przychylna.
Przyszli małżonkowie poznali się na wyścigach konnych. Przedstawiała ich sobie lady Beaconsfield, żona Benjamina Disraeli, ówczesnego premiera Anglii i ulubieńca królowej Wiktorii. Był on również pierwszą i jedyną postacią na tym stanowisku pochodzenia żydowskiego. Był również przyjacielem i sąsiadem rodziny Hannah więc trudno podejrzewać, by ta prezentacja była przypadkowa. Już po latach sam Archibald romantycznie wspominał, że znajomość z Hannah nawiązali po zderzeniu ich powozów, kiedy uratował swoją przyszłą żonę od następstw wypadku.
Realnie byli sobie nawzajem potrzebni. Hannah, jako już 27-letnia „stara panna”, po czterech latach od śmierci ojca, była naciskana na zamążpójście przez swoją rodzinę. Miała gigantyczny majątek, ale jej „wadami” na angielskim rynku matrymonialnym było żydowskie pochodzenie oraz ewidentny brak urody. Jej przyszły mąż – szkocki arystokrata, był z kolei urodziwy, pisano o nim „uderzająco przystojny mężczyzna i niezwykle wykształcony”. Nie miał jednak odpowiednich funduszy na swoje pasje, „małżeństwo bez posagu oznaczałoby zmniejszoną skalę jego życia, która by irytowała dumną naturę”.
20 marca 1878 roku odbył się ich ślub. Najpierw cywilny w Londynie, potem chrześcijański. Wyrazem oficjalnego poparcia angielskiego dworu królewskiego dla tego mariażu była obecność na nim samego księcia Walii i jego kuzyna Jerzego z Cambridge. Ale nie pojawił się na nim żaden z przedstawicieli rodziny Hannah, którzy w ten demonstracyjny sposób zaprotestowali przeciw jej mariażowi z gojem. Pannę młodą poprowadził do ołtarza premier B. Disraeli.
Przerażona ożenkiem z Żydówką była jej angielska teściowa. Sam mąż czuł różnice w ich wyznaniu religijnym, chociaż ich dzieci miały być wychowane w wierze protestanckiej swojego ojca.
[…]
Powyższy fragment artykułu aut. Agaty Olenderek pochodzi z lipcowego wydania SŁOWA ŻYDOWSKIEGO (2024).
